Sanatçı Orhan Gencebay gündem oldu. ”Orhan Gencebay kimdir, nereli? Orhan Gencebay’ın sağlık durumu nasıl?” soruları aratılıyor. İşte ayrıntılar…
ORHAN GENCEBAY KİMDİR?
Orhan Gencebay (Orhan Kencebay), 4 Ağustos 1944’te Samsun’da doğdu. Müziğe 6 yaşında ailesi gibi Kırım göçmeni ve Ukrayna Konservatuvarı mezunu klasik batı müzisyeni Emin Tarakçı’dan keman ve mandolin dersleri alarak başladı. 7 yaşında bağlama ve Türk halk müziği dersleri almaya başladı. 10 yaşında ilk beste çalışması olan Kara Kaşlı Esmerdi Kim Bilir Kimi Sevdi isimli eseri yaptı. 13 yaşında Türk Sanat Müziği ve tambur eğitimi almaya başladı. Ortaokul ve lise yıllarında Samsun, Edirne ve İstanbul musiki cemiyetlerinde yaylı tambur, THM cemiyetlerinde ise bağlama çaldı. Samsun ve İstanbul’da halk evlerinin kuruculuğunu yaptı. Kendi açtığı müzik dershanelerinde öğretmenlik yaptı. Çocukluk yıllarında en çok etkilendiği kişi zamanının bağlama üstadı Bayram Aracı’ydı. Gencebay’a o yıllarda bu nedenle küçük Bayram diyorlardı.
İlk profesyonel bestesi “Ruhumda Titreyen Sonsuz Bir Alevsin”i 14 yaşında yapan Orhan Gencebay, 16 yaşından itibaren caz ve Rock müziği ile ilgilenmeye başladı, batı nefesli sazlardan oluşan orkestralarda tenor saksofon çaldı. İstanbul’a gelerek, Türkiye’nin ilk konservatuvarı ve eski adı Dârülelhan olan İstanbul Belediye Konservatuvarı’na girdi, bir süre icra heyetinde bulundu.
1964 yılında TRT Ankara Radyosu sınavına girdi ve yüksek başarıyla kazandı. Fakat, sınavda usulsüzlük olduğu gerekçesiyle sınav iptal edilince, müzik çalışmalarına ara vererek askerlik sebebiyle İstanbul’a gitti. Vatani görevini Heybeliada’da bahriyeli olarak sürdürdüğü yıllarda merasim bölüğü bandosunda saksafon çalmaya devam etti. 1966’da TRT İstanbul Radyosu sınavlarına girdi ve iftiharla kazandı. Aynı yıl, Türkiye çapında yapılan bağlama çalma yarışmasında Arif Sağ ve Cinuçen Tanrıkorur ile birlikte derece aldı. TRT İstanbul Radyosu’nda 10 ay bağlama sanatçılığı yaptı. Kurumun müzikal anlayışının ilerlemeye elverişli ve özgür olmadığı gerekçesiyle 1967 yılında kendi isteği ile ayrıldı. Bu yıllarda babasının işlerinin bozulması nedeniyle Samsun’a döndü.
TRT’den ayrıldıktan sonra, Arif Sağ ile birlikte 1966-1968 arası dönemde Muzaffer Akgün, Yıldız Tezcan, Gülden Karaböcek, Ahmet Sezgin, Şükran Ay, Sabahat Akkiraz, Nuri Sesigüzel gibi birçok sanatçıya bağlama çaldı. Bu dönem içinde Kızılırmak Karakoyun, Ana, Kuyu gibi Türk filmlerinin müzik direktörlüğünü yaptı. İstanbul’daki halk evlerinde Abdullah Nail Bayşu, İsmet Sıral, Burhan Tonguç, Erkin Koray, Ömer Faruk Tekbilek, Vedat Yıldırımbora, Özer Şenay, Neşet Ertaş gibi sanatçılarla sık sık bir araya gelip müzik yaparak gelecekte kendi ortaya koyacağı müziksel sentezin ilk meyvelerini verdi. Ağlıyorum Yana Yana, Gönül bağları, Yıldız Akşamdan Doğarsın, Neredesin Leylâ’m gibi türkü plakları çıkardı. Sevemedim Karagözlüm, Sabır Taşı, Goca Dünya gibi besteleri çeşitli sanatçılar tarafından okunmaya, sanat dünyasında adı besteci ve bağlama virtüözü olarak duyulmaya başlandı.
Türkü plâklarından sonra, 1968 yılında ilk serbest çalışmalar plâğı Sensiz Bahar Geçmiyor-Başa Gelen Çekilirmiş’i çıkardı. Bundan sonra Topkapı Plak ve İstanbul Plak’tan seri olarak plaklar çıkarmaya devam etti. 1969 yılında çıkardığı Bir Teselli Ver-Yorgun Gözler 45’liği ile Türkiye çapında ün yaptı. Bestekâr ve enstrümanist kimliğinin yanı sıra, yorumcu kimliği ile ön plana çıkmaya başladı. Ben Eski Halimle Daha Mesuttum, Hor Görme Garibi, Severek Ayrılalım, Ümit Şarkısı, Sevenler Mesut Olmaz gibi plaklara imza attı. 1971 yılında ise İstanbul Plak’a ortak oldu. 1972 yılında Yaşar Kekeva ile birlikte Kervan Plak şirketini kurdu, şirketin yöneticisi oldu. Kervan Plak, Türkiye’nin ilk yerli sermayeli plak şirketiydi. Bünyesine Erkin Koray, Ajda Pekkan, Muazzez Abacı, Mustafa Sağyaşar, Ahmet Özhan, Kamuran Akkor, Semiha Yankı, Samime Sanay, Neşe Karaböcek, Bedia Akartürk, Nil Burak, Ziya Taşkent, Semiramis Pekkan, Ferdi Özbeğen, Gönül Yazar, Sezen Aksu gibi starları alan Kervan Plak, dönemin plak piyasasının en güçlü şirketlerinden biri oldu.
Orhan Gencebay, bugüne kadar 35 (31 sinema, 4 televizyon) filminde başrol oynadı, 90’a yakın filmde müzik direktörlüğü yaptı. 1000’den fazla[8] bestesi bulunan Orhan Gencebay, bunların 300’e yakınını kendisi seslendirdi.
Orhan Gencebay’ın yaptığı çalışmalara TRT denetleme kurulunca arabesk dendiyse de, Orhan Gencebay bu değerlendirmeyi “yanlıştır ve eksiktir” diyerek kabul etmedi.
Orhan Gencebay’ın yasal olarak 67 milyon civarı plak ve kaset tirajı vardır.
Orhan Gencebay, 29 Kasım 2009 tarihinde Milliyet Gazetesi’nden Olcay Ünal Sert’e verdiği röportajda “Batsın Bu Dünya, Türkiye’nin ağıtıdır. Şu bir gerçek, 70’li yıllar çok kötü yıllardı. Günde 100-150 kişi öldürülüyordu. 1975’te böyle bir Türkiye’de yaptım ‘Batsın Bu Dünya’yı. O, Türkiye’nin ağıtıdır, ağlanacak parçasıdır.” demiştir.
17 Eylül 2012’de Orhan Gencebay’a saygı için Poll Production’dan yayınlanan Orhan Gencebay ile Bir Ömür albümünde Türkiye’nin önde gelen sanatçıları yer alarak Gencebay’ın bestelerini seslendirmiştir.
Orhan Gencebay, 2018 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 24 Haziran seçimlerinin ardından oluşturulan Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu’na üye olarak atanmıştır. Kurulda Hülya Koçyiğit, Alev Alatlı, Murat Bardakçı, Prof. Dr. Mehmet Çelik, Prof. Dr. İskender Pala, Prof. Dr. Ümit Meriç gibi isimler yer almaktadır.
ÖZEL YAŞAMI
Orhan Gencebay, 1966 yılında Beyaz Kelebekler grubunun o dönem solisti olan ses sanatçısı Azize Atalay ile evlendi. Çiftin bu evliliğinden 1970 yılında Altan ismini verdikleri bir oğlu dünyaya geldi. Çift, evliliklerini 1977 yılında sonlandırdı. Gencebay, ikinci evliliğini 1978 yılında Sevim Emre ile yaptı. Çiftin bu evliliğinden 1981 yılında Gökhan ismini verdikleri bir oğlu dünyaya geldi.
ORHAN GENCEBAY’IN SAĞLIK DURUMU NASIL?
Bir süredir damar tedavisi gören Gencebay’ın sağlık durumunun iyi olduğu söylendi.
ORHAN GENCEBAY’IN DİSKOGRAFİSİ
Kervan Plakçılık
1975: Batsın Bu Dünya
1976: Hatasız Kul Olmaz
1976: Sarhoşun Biri
1978: Benim Dertlerim
1979: Yarabbim
1980: Aşkı Ben Yaratmadım
1981: Ben Topraktan Bir Canım
1981: Kördüğüm
1982: Bir Damla Mutluluk
1983: Leyla ile Mecnun
1984: Dil Yarası
1985: Beni Biraz Anlasaydın
1986: Cennet Gözlüm
1987: Akma Gözlerimden
1988: Emrin Olur
1988: Süper Yıldızlar Kervanı
1989: Ya Evde Yoksan / Seni Arıyorum
1990: Utan / Dokunma
1991: Hasret Rüzgarı
1992: Sende Haklısın
1993: Hayat Devam Ediyor
1994: Yalnız Değilsin
1995: Gönül Dostu
1996: Kiralık Dünya
1998: Klasikleri Sizin Seçtikleriniz
1999: Cevap Ver
2001: Klasikleri Sizin Seçtikleriniz 2
2002: İdeal Aşk / Batsın Bu Dünya (Remix)
2004: Yürekten Olsun
2005: İstanbul Hatırası / Köprüyü Geçmek
2006: Yargısız İnfaz
2007: Orhan Gencebay Film Müzikleri
2010: Berhudar Ol
2012: Orhan Gencebay ile Bir Ömür
2013: Bedensiz Aşk
2023: Maske
ORHAN GENCEBAY’IN FİLMOGRAFİSİ
1971 Bir Teselli Ver
1972 Sev Dedi Gözlerim
1973 Ben Doğarken Ölmüşüm
1974 Dertler Benim Olsun
1975 Batsın Bu Dünya
1975 Bir Araya Gelemeyiz
1976 Bıktım Her Gün Ölmekten
1976 Şoför Haydar
1977 Hatasız Kul Olmaz
1978 Derdim Dünyadan Büyük
1978 Çilekeş
1987 Aşkı Ben Mi Yarattım
1979 Yarabbim
1980 Kır Gönlünün Zincirini
1980 Vazgeç Gönlüm
1980 Ben Topraktan Bir Canım
1981 Feryada Gücüm Yok
1982 Kördüğüm
1982 Bir Yudum Mutluluk
1982 Leyla İle Mecnun
1983 Zulüm
1983 Kahır
1984 Kaptan
1984 Dil Yarası
1984 Aşkım Günahımdır
1985 Doruk
1987 Cennet Gözlüm
1988 Küçüksün Yavrum
1989 Sensiz Yaşıyorum
1989 Kan Çiçeği
1990 Utan
ORHAN GENCEBAY’IN ÖDÜLLERİ
1968-1976 arası her 45’liği için Altın Plak ödülleri
1976 Ses dergisi Yılın Türk Müziği Sanatçısı ödülü
1970: İstanbul Plak tarafından, yüksek tiraj başarısından olayı verilen Altın Taç Ödülü
1984: Tercüman gazetesi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü
1984: Merhaba dergisi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü
1985: Ses dergisi tarafından verilen Yılın Sanatçısı Ödülü
1990: MÜYAP tarafından Dokunma adlı albümünün göstermiş olduğu yüksek satış başarısından dolayı verilen Yüksek Tiraj Ödülü
1990: ABD-Mısır-İsrail’in önde gelen üniversiteleriyle, Hacettepe Üniversitesi’nin ortaklaşa vermiş olduğu Montu Merit Doktorası (Fahri Müzik Doktoru) Ödülü
1995: Mehmetçik Vakfı tarafından verilen Altın Madalya Ödülü
1998: İntermedia ekonomi dergisi tarafından verilen Ekonomide Yılın Yıldızları Ödülü
1998: Kültür Bakanlığı’nca verilen Devlet Sanatçısı unvanı
2000: Altın Kelebek Ödülleri Fantezi Müzik Onur Ödülü
2009: Cumhurbaşkanlığı tarafından, Türk Milli Eğitimine katkılarından dolayı verilen Onur Ödülü
2011: Kral Tv Müzik Ödülleri Onur Ödülü
2013: Müyap Fiziki Satış Ödülü
2013: Kral Tv Müzik Ödülleri En İyi Proje Ödülü
2015: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
